Positief 65 - Dementie in een ander daglicht met Kasper Bormans

Mensen met dementie en de personen uit hun omgeving beter met elkaar verbinden. Vol passie vertelt wetenschapper Kasper Bormans over de technieken die hij hiervoor onderzoekt én toepast.

“Je hebt niets aan wetenschap als je het niet toepast”, stelt Kasper die tien jaar doctoraatsonderzoek naar dementie deed. Naast zijn werk is hij dan ook vrijwillig ‘dromenvanger’ bij mensen met dementie die in een verzorgingstehuis wonen. Verder schreef hij drie boeken over dementie en bedacht hij het ‘Spel van de Verbeelding’. Met als rode draad de benadering van dementie als een communicatieprobleem. Want achter de dementie zit de mens, dus er is altijd een manier om te communiceren.

In zijn boek Wat alz? laat hij zien hoe je met technieken uit de reclamewereld mensen met Alzheimer verleidt om over hun dromen te vertellen. Alzheimer is een van de vijftig vormen van dementie met geheugenverlies als voornaamste kenmerk. Een van deze technieken is het gevoel van keuzevrijheid. Als je in de zorg zegt: ‘Ga zitten’ kan dat net als een reclame die zegt ‘Bestel nu’ of ‘Bel nu’ weerstand oproepen. Maar als je vraagt ‘Ga je het liefst in een stoel of zetel zitten’ dan geef je het gevoel dat er een keuze is.

Tijd die niet essentieel wordt gebruikt, is verbindend

Ook daadwerkelijk tijd vrijmaken is voor iemand met dementie van belang. Kasper schreef er het boek Tijd maken voor mensen met dementie - 52 manieren om te blijven communiceren over. Daarbij gaat het niet om de tijd, maar om de intensiteit. Want juist tijd die niet essentieel wordt gebruikt, is verbindend. Zo was er een man in een verpleegtehuis die niet naar bed wilde. Tot iemand hem naar bed bracht die wist dat hij danser geweest was. Samen maakten ze twee pirouettes en een kwartier later zat de man lachend in zijn bed.

“Weerstand is een logisch bijproduct van diepgang”, is niet voor niets de spreuk van Kasper. Hij ziet weerstand bij mensen met dementie als hoop op mogelijkheden om te communiceren. Alleen op een andere manier. Door bijvoorbeeld de technieken van de ja-kamer te gebruiken: Zijn er mensen die belangrijk zijn in uw leven? Ja. Heeft u daar ook foto’s van? Ja. Is het goed dat we daarmee samen aan de slag gaan? Ja.

Wil je meer inspiratie om positief om te gaan met dementie? Luister dan de hele podcast.

Verder is de website van Kasper te vinden op: www.kasperbormans.be