Ieder mens verlangt vurig naar vriendschap: met zichzelf en de ander. Maar vriendschap ontstaat niet zomaar. Het vereist levenskunst. Dick Kleinlugtenbelt, filosoof en socioloog, schreef er drie boeken over.
Vriendschap is een soort basis om met elkaar samen te leven. Levenskunst richt zich op een vriendschappelijke verhouding met elkaar. Op het moment dat je bewust bezig bent met levenskunst geef je vorm en richting aan je leven door te praten over en te delen wat je meemaakt. De filosofie van de levenskunst legt de leiding van het leven neer bij de persoon zelf.
Levenskunst
Daarentegen beoefent iedereen ook onbewust levenskunst, omdat je als mens beschikt over het vermogen om na te denken over je leven en keuzes te maken. Vaak beweeg je bij vraagstukken naar buiten toe, in plaats van naar binnen, naar zelfinkeer. Het is de kunst om de wijsheid in jezelf te ontdekken. Levenskunst leer je door stil te staan bij alle ervaringen in je leven.
Vriendschap heeft een belangrijke waarde in de manier waarop je met elkaar samenleeft. Bij een vriendschap ontstaat een gedeelde wereld, waarin je van elkaar wilt weten hoe je bijvoorbeeld tot een besluit komt en hoe je jezelf ontwikkelt. Dit heb je nodig om jezelf te ontplooien. Het maakt vriendschap tot een natuurlijke behoefte.
Klassieke oudheid
Ook vriendschap als waarde in de samenleving is aan veranderingen onderhevig. In de klassieke oudheid was vriendschap een van de belangrijkste deugden. Tegenwoordig zit vriendschap meer in de privésfeer en minder in het maatschappelijke gebeuren.
In zijn boek “Levenskunst, bevriend raken met jezelf en de ander” onderscheidt Dick drie soorten vriendschap: nut, plezier en deugd. Nuttige vriendschap komt bijvoorbeeld voor tussen twee elkaar helpende klasgenoten. De een is goed in Engels en de ander in wiskunde. Plezierige vriendschap deel je als je samen naar een cabaretvoorstelling gaat. Deugd is een soort zielsverwantschap waarbij je elkaar door en door kent.
Gelijkwaardigheid en grenzen
Alle soorten vriendschappen bestaan op basis van gelijkwaardigheid en grenzen. Je kunt vriendschap zien als het zoeken naar een evenwicht tussen nabijheid en afstand. Als de nabijheid te groot wordt, zie je je vriend niet meer in het gezicht, dan identificeer je je met hem. En als de afstand te groot is, heb je weinig contact en is het moeilijk om over een onderwerp iets te zeggen.
Bevriend zijn met jezelf is belangrijk, omdat je dan beter in staat bent om het goede te doen voor de ander. Bevriend zijn met jezelf betekent dat je zowel met je goede als slechte eigenschappen weet om te gaan. Je gaat een confrontatie met een slechte karaktereigenschap niet uit de weg, je durft erover te praten.
Benieuwd naar wat vriendschap voor jou betekent en hoe Dick zijn beleving van vriendschap pakkend verwoord in een gedicht? Luister dan de podcast.
De website van Dick is te vinden onder: dickkleinlugtenbelt.nl