Positief 4 - De speelse drijfveren van Tom Pellis

Autoriteit en hiërarchie in het basisonderwijs. Tom Pellis werd er misselijk van in de eerste twee jaar van de pabo. Hij vluchtte voor zijn stage naar India. Daar werd het hem duidelijk dat hij toch voor het onderwijs geboren was, vertelt hij in deze podcast.

“Ik ga musicals maken met kinderen uit groep acht.” De motiverende gedachte die Tom aan zijn afwijzing bij de audities voor de Maastrichtse toneelschool overhield. Zo belandde hij op de pabo. Wat hij daar destijds in zijn eerste twee jaar in de praktijk zag, maakte hem ziek. Volwassen mensen die in zijn ogen de deur dichttrokken voor de kinderen. Onderwijzers die vanuit hun autoriteit de leerlingen richting gaven zonder naar henzelf te luisteren. Het dreef hem naar India om stage te lopen. Hij dacht daar een een andere hiërarchie te vinden. Hij vond veel meer.

‘Ik ben eigenlijk heel dol op mezelf’

In India ontdekte Tom de universele kenmerken van de mens. Ieder, jong of oud, wil verbinding maken. Er is altijd een wens om met elkaar energie uit te wisselen. Spelen, maar dan wel zonder gêne. Tegen jezelf zeggen wat ik doe is mooi in plaats van denken dat een ander negatief oordeelt over wat je doet. Vrolijk concludeert hij: “Ik ben eigenlijk heel dol op mezelf.”

Ramayana

Ook maakte Tom in India kennis met Ramayana; een belangrijk epos in de Hindoestaanse cultuur. Een waardevol verhaal voor de kinderen in groep vijf die hij les gaf, mits zij het begrepen. Daarom herschreef hij het samen met zijn leerlingen. Hij liet ze uiten wat zij in het stuk zagen en zette het om in taal op hun eigen niveau. Het project groeide uit tot een heuse theatervoorstelling. In de voorbereiding kreeg hij fikse tegenwind, omdat hij dwars tegen de stroom in ging. Toch ging Tom door. Hij gaf de kinderen alle ruimte die ze nodig hadden. Daardoor kreeg hij zoveel positieve energie dat de nare smaak van zijn eerste indrukken in het Nederlandse basisonderwijs moeiteloos wegspoelden.

‘Het luik mocht aan alle kanten open’

Na het afronden van de pabo wil Tom aan de slag als leerkracht. Hij zoekt naar een school waar hij zijn eigen identiteit mag houden en waar hij mag bijdragen aan verandering. In het Brabantse Made vindt hij die school. Hij besteedt een dagdeel per week aan projecten. Tom geeft zijn leerlingen uit groep zes de kans om te werken vanuit hun nieuwsgierigheid en ondernemerschap. “Het luik mocht aan alle kanten open.” De beloning van de kinderen is groot. Hij ziet levensgeluk, optimisme en gedrevenheid. Zelfs de resultaten van de cito-toets gaan omhoog.

Onderwijsvernieuwing

“Een leerkracht heeft niet het alleenrecht over het curriculum”, zegt Tom als hij reflecteert over onderwijsvernieuwing. “De leerling hoort hierbij, de docent moet hem eigenaar maken van zijn leerproces”, legt hij uit. “Er is meer dan de resultaten, onderwijs gaat over denken, voelen en willen. Kinderen leren nieuwsgierig te zijn en te blijven, creatief te zijn en te blijven en door te zetten.”

‘Crisis heb je nodig’

Over de huidige toestand in het onderwijs is Tom helder. Het grootste probleem is het lerarentekort. Dat moet met hulp van de overheid worden opgelost. Maar het imago is de verantwoordelijkheid van het onderwijs zelf. “Wij moeten laten zien hoe leuk het is om met kinderen te werken. Ik denk dat we helemaal niet zo slecht verdienen in ons vak. Het is heel makkelijk om met elkaar te klagen, dat geeft zelfs op korte termijn een gevoel van geluk.” Tom ziet de crisis nog niet zo snel overgaan, deze is nodig om het uiteindelijk op te lossen.

Epos

Momenteel bouwt Tom als onderwijskundig leider aan een nieuwe basisschool in Rotterdam-Zuid. Een school met hoge ambities op het gebied van onderwijsvernieuwing in een multiculturele wijk. De naam van de school: Het Epos, legt de relatie naar kinderen uit allerlei verschillende culturen die deze school gaan bezoeken. Het is louter toeval dat epos ook in India op zijn pad kwam. Maar geeft hij toe, ik was gelijk verliefd op de naam. Zelfs zijn hond heet Epos, een naam die ditmaal door zijn kinderen werd gekozen.

Wil je ook geïnspireerd worden door het speelse enthousiasme van Tom Pellis? Luister dan de hele podcast.

Met positieve groet,